انگیزه تالیف نهج البلاغه

انتشار در: دین و مذهب تاریخ ایجاد: 2017-11-08 بازدید: 1072

شریف رضی (ره) درباره انگیزه تالیف نهج البلاغه چنین می نگارد:

من در عنفوان جوانی به نوشتن کتابی در خصائص ائمه اطهار علیهم السلام آغاز کردم که مشتمل بر محاسن اخبار و کلمات دُرَربار آنان بود و انگیزه تالیف آن کتاب را در مقدمه آوردم و آنگاه که از بیان اوصاف ویژه امیرالمومنین (ع) فارغ شدم موانع روزگار مرا از اتمام آن کتاب بازداشت چون مطالب کتاب را در بابها و فصلها مرتب نموده، و در آخر آن فصلی مشتمل بر محاسن کلمات کوتاه امام در مواعظ و حکم و امثال و آداب آورده بودم، بعضی از دوستان و برادران این فصل را نیکو شمردند، و از من خواستند کتابی که مشتمل برگزیده کلام مولی امیرالمومنین (ع) در همه فنون سخن از خطبه ها و نامه ها و مواعظ و حکمتها باشد تألیف نمایم.

آنگاه به توصیف کلام امام (ع) پرداخته می نویسد:

مولی امیرالمومنین (ع) سرچشمه فصاحت و آبشخور آن و منشأ بلاغت و زادگاه آن بود، او نقاب از چهره سخن برداشت، و دانشمندان از وی آداب سخن را فرا گرفتند و خطیبان بر جای پایش گام نهادند و واعظان سخنور از او یاری جستند، ولی با اینهمه وی گوی سبقت را از همه ربود و کسی بدو نرسید، او پیش افتاد و دیگران واپس ماندند، زیرا کلام او نشانة آشکاری از علم الهی و بوی نمایانی از کلام نبوی دارد.

دیدم کلام امام (ع) بر سه محور می گردد: نخست خطبه ها و فرمانها، دوم نامه ها و رساله ها، و سوم حکمتها و موعظه ها، از این جهت با توفیق الهی ابتدا خطبه های اعجاب انگیز و سپس نامه های جمیل و آنگاه آداب و سخنان حکمت آمیز او را آوردم.

کتاب نهج البلاغه مطابق تاریخی که مولف در آخر کتاب آورده در سال 400، هجری اتمام یافته است و اینک هزار و اندی از تاریخ تألیف آن می گذرد، و در طی این مدت صدها شرح، ترجمه و کار علمی روی آن انجام یافته و بعد از قرآن، این تنها کتابی است که به این اندازه مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است.

دانشمند بزرگوار شیخ حسین جمعه در کتاب خود به نام شروح نهج البلاغه 210 شرح نهج البلاغه را مورد شناسائی قرار داده و نام و مشخصات محققان و نویسندگان شروح را ثبت نموده است.

در کتابنامه نهج البلاغه تألیف استاد رضا استادی حدود 370 شرح و ترجمه و ... در پیرامون نهج البلاغه بر اساس ترتیب 32 حرف فارسی تنظیم گردیده است.