گفتار مصحح

ترجمة شادروان مهدی الهی قمشه ای که جدود نیم قرن از نگارش آن می گذرد، به دلیل سلاست و جذابیتی که دارد، همواره مورد توجه آشنایان ترجمة قرآن کریم بوده است. این ترجمه هنگامی بروز کرد که قرن ها ترجمة قرآن به صورت تحت اللفظی رواج داشت، و مردم بی آنکه بتوانند معانی آیات قران را به آسانی درک کنند، تنها با یک سلسله برگردان های زیر سطری که ارتباط مبتدا و خبر، شرط و جزا، فعل و فاعل و دیگر مقاطع جمله در آنها به خوبی قابل تشخیص نبود روبه رو بودند. با ورود این ترجمه به صحنه، رغبت مردم به خواندن ترجمه قرآن فزونی گرفت و این ترجمه جایگاه خاصی برای خود یافت، به گونه ای که پس از گذشت حدود نیم قرن و با وجود نگارش ترجمه های متعدد دیگر، هنوز هم این ترجمه میان دیگر ترجمه ها می درخشد.

ترجمه مرحوم الهی به رغم امتیازانی که برای خود کسب کرده و نظر بسیاری از مردم را در طول چندین دهه به خود متوجه ساخته است، مع الاسف با سهوالقلم هایی آمیخته است که هرگز قابل اغماض نیست. از آن جا که نقد و بررسی ترجمه ها قبل از دو سه دهة اخیر چندان رواج نداشت؛ این ترجمه نیز از این بعد مورد بررسی قرار نگرفت، اما پس از شروع و گسترش نقدها روشن شد که در این ترجمه اشتباهات نسبتا زبادی راه یافته است. با وجود پی گیری بخشی از این اشتباهات از سوی ناقدان در برخی آثار ومقالات، این ترجمه همچنان بدون هیچ گونه تصحیح و تنقیح، از سوی ناشران به طور مکرر به چاپ می رسید و در تیراژهای وسیع در اختیار مردم قرار می گرفت.

سرانجام، سال گذشته، موسس محترم انتشارات هجرت – که قبلا این ترجمه را بر اساس یک نسخه چاپ شده در زمان حیات مترجم، اصلاح و چاپ کرده بود، درصدد ویرایش و تصحیح کامل این ترجمه برآمد و به این جانب که چند سالی است بخش عمدة اوات خود را به نقد و بررسی ترجمه های قرآن و تصحیح برخی از آنها اختصاص داده ام، پیشنهاد کرد که تصحیح این ترجمه را نیز بر عهده بگیرم.

در این جا لازم است پیش از آن که به کارهای انجام شده روی این ترجمه اشارتی داشته باشم، این نکته را یادآور شوم که ترجمة شادروان الهی تاکنون به دو صورت چاپ شده و در اختیار مردم قرار می گرفته است، یکی از این چاپ ها همراه با خلاصة تفسیر و دارای افزوده هایی نسبتاً مفصل است که گاه حتی شأن نزول آیات نیز در ضمن ترجمه آمده است. 

 

اینک توجه شمارا به کارهایی که روی این ترجمه انجام شده است معطوف می دارم.

1. مهم ترین و عمده ترین کار، تصحیح اغلاط ترجمه است. برای انجام این کار، ترجمه از آغاز تا انجام به دقت با متن قرآن تطبیق داده شد و مواردی که اشتباه روی داده بود اصلاح گردید. ناگفته نماند که در برخی موارد، مترجم در ترجمه خود قولی را برگزیده است که خلاف مشهور میان مفسران است، این گونه اقوال را نباید به دلیل نامأنوس بودن آنها رمی به اشتباه کرد، از این رو ما این موارد را به حال خود باقی گذاشته و تصرفی در آنها نکرده ایم.

2. در ترجمه برخی آیات به طور پراکنده افتادگی هایی وجود داشت که در ضمن تطبیق، آن افتادگی ها نیز جبران گردید.

3. در عبارات ترجمه تغییری صورت نگرفته و به همان حالت خود ابقا گردیده، اما در نقطه گذاری و فصل و وصل کلمات از قواعد پیشنهادی فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیروی شده است.

4. توضیحات تفسیری تا حد امکان از ترجمه تفکیک شده و اختلاط هایی که به مرور زمان میان اصل ترجمه و توضیحات آن به وجود آمده بود اصلاح گردیده است. ناگفته نماند که چون ترجمة مرحوم الهی ترجمه ای است آزاد، تفکیک دقیق افزوده ها از اصل ترجمه صددرصد ممکن نیست، از این رو ما در حد امکان به این کار پرداخته ایم.

5. طبق اصول ویرایشی؛ تمامی توضیحات تفسیری را که تاکنون در همة چاپ ها میان پرانتز بوده است، میان دو قلاب نهاده ایم. تنها در مواردی که واژه یا جمله ای توضیح کلمه یا جمله قبلی است، آن توضیح میان پرانتز آمده است.

 

کتاب
تعداد سطور در هر صفحه پانزده سطر
قطع وزیری
خطاط عثمان طه
نوع خط نسخ
مترجم مهدی الهی قمشه ای (ترجمه زیرخط)
نوبت چاپ اول
شابک 964-5875-11-9

نوشتن نظر

توجه: HTML ترجمه نمي شود!

رتبه: بد خوب

کد را در کادر زير وارد کنيد:

پر فروش ترین ها
بیشترین بازدید
آخرین محصولات
ویژه ها